Női szeszély és debreceni teflonkenyér - az élet Szentlászlófalván
Szerző: Dehir.hu | info@dehir.hu Közzétéve: 2013.04.23. 10:27 | Frissítve: 2013.04.23. 15:54
Debrecen - Mennyei sütemények, ropogós-illatos pékáruk, kultikus borozó és kiskocsma, csilingelő villamos a Csapó-kanyarban - ezek miatt is felejthetetlen a cívisváros egyik legrégebbi övezetének a varázsa.
Az Árpád és a Bem terek, a Hadházi út, valamint a Nyíl, a Péterfia és a Rákóczi utcák által is határolt terület neve arra a falura utal, amelyik mintegy 800 éve alakult ki itt, s a Debrecen és a Mesterfalva nevű településekkel alkotja a mai történelmi (bel)város magját. Historikusak az itteni utcanevek is. Az Egy- és a Kétmalom utcákban egykoron valóban ennyi őrlőüzem működött. Akkoriban 300-400 emberre számítottak egy szárazmalmot, amik náddal vagy zsindellyel fedett nagy, kerek építmények voltak, s a felső kereküket lovak, ökrök hajtották.
A Szappanos utca ugyancsak a múltat őrzi - tudható meg Tóth Pál helytörténeti összeállításából -, a hely ugyanis az ott lakott szappanfőzőkről kapta a nevét. Olyannyira, hogy a debreceni szappan a párizsi és a velencei piperecikkeknél is jobb volt, sőt, a XVII. században a török szultán adóként is elfogadta. Korábban egyébként a Kölcsey utca volt a Kisszappanos utca.
- Mi a paneles részen lakunk, az teljesen más világ, mint az óváros. Esetünkben nem arról van szó, hogy szeretjük-e a környéket, mivel mi még tanácsi lakásként kaptuk az otthonunkat, aztán meg itt ragadtunk - mondta el érdeklődésünkre egy munkanélküli férfi, akivel a Senyei utcában elegyedtünk szóba. - Amúgy tényleg nagyon sok szép ház maradt fent itt, és az újak között is egyre több a fényűző, ez nem vitás. Nem irigylem tőlük, nem haragszom rájuk, viszont például a város jobban gondozhatná a környék zöldterületeit, útjait.
A Senyei utca a Csapó-kanyar megszüntetése előtti időkig a Csapó utca része volt (villamos is közlekedett még itt akkor), s csak a tízemeletes szalagház elkészülte, az 1970-es évek közepe óta viseli Senyei-Oláh István (1893 - 1963) tanár, festőművész nevét. Érdekes, egyszersmind szívbemarkoló rezervátum itt, a Faragó utcai sarkon egy romosan is fenséges épület. Könyvkötő-, esernyős- és kerékpárjavító műhelyek is voltak benne, meg persze lakások. A ma már lakatlan házon még felfedezhető a régi neve és száma: Csapó utcza 84.
A Kút utcát az 1811-es tűzvész után csatolták a városhoz. Steller László kútmester 1841-ben a Csapó utcában és a Péterfia utcai őrház mellett is talált ivóvizet. A Pereces utca pedig az ott lakott pereckészítők emlékét őrzi; Debrecen ugyanis a fontos pereckészítő központok egyike volt, s finomságai minősége megelőzte a hegyaljai és a székelyföldi perecekét is. A vásárokba spárgára fűzve vitték az asszonyok. Utcája van Maróthy György, matematika-, történelem- és latinfilológia-profeszornak is (1715 - 1744), a Kollégiumi Kántus megalapítójának.
- Csaknem ötven éve lakom már itt, és mondhatom, esténként nyugodt, csendes utca a miénk, és alapvetően a környék szerkezete sem változott az eltelt idő során - fogalmazott a Meszena utcában élő Erzsébet. - Nappal azonban a piac nyitvatartási idejében nagyon zavaró az itteni forgalom, mindenki nálunk akar parkolni, mivel ezen a helyen még nem kell fizetni. Ráadásul ez egy keskeny utca, ami mégis kétirányú, szóval, képzelheti, mi szokott lenni itt napközben!
A jókedélyű, nyitott asszony éppen a szemétszállítókat várta. Kezében sárga tasakokat tartva, azt is elmondta, hogy a városrészben két hete van lehetőség arra, hogy "hivatalosan" is szelektíven gyűjtsék a szemetüket. Ez azt jelenti, hogy kukánként heti két-két műanyagzsákot kapnak, s az azokba összehordott flakonokat, papírholmikat hetente viszi el az AKSD, amely olyankor egyúttal új zacskókat is ad.
Barangolásunkon további nevezetes utcákat is felfedeztünk. Az Ajtó utca például az őrházas, sorompós Péterfia utcai kapura utal. Zsigmond király 1405-ben ruházta fel Debrecent Buda jogkörével (fallal vehette körbe a területét), építőanyag híján azonban csak földsáncra futotta. Meszena Sándor polgármester volt, de itt áll egy palota is, amelyikben szintén egy városvezető lakott: Magoss György. Egy korábbi terv szerint az önkormányzat átalakíttatta volna a Déri-hagyaték számára a Rákóczi utca 25. szám alatti házat.
Az 1906-os épületben állították volna ki a 2318 darab alkotta néprajzi gyűjteményt. A leendő "Kincsesház" mellett egyébként posta, nyugdíjasklub, vállalkozói inkubátorház, vakok szövetsége, Waldorf-iskola, baptista imaház, valamint családi napközi is működik a városrészben. A zónának óvodája is van (épült 1975-ben, társadalmi összefogással), de művészeti alapítvány, egyházi ifjúsági klub és alapítványi szakiskola is megtalálható. Mindemellett a közelmúltból is megannyi nevezetesség emléke él az emberekben...
- Uram, hogyha hallott már a Ruzicska-féle cukrászdáról, akkor azzal mindent elmondtunk a környékről! Tudja, abban a cukrászdában észbontó krémesek és női szeszélyek készültek, s ezek a költemények ráadásul nem is kerültek sokba! - áradozott Péter, akit éppen e körzet másik legendás helye, egy kerthelyiséges kiskocsma előtt szólítottunk meg. - Ha pedig itt kimegy a Nyíl utcára, még láthatja azt az épületet, amelyikben a legendás pékség működött. A hatalmas, kétkilós, illatos, ropogós teflonkenyereiért hosszú sorok kígyóztak... Hát ezek miatt is jó itt az élet! - tette a hasára a kezét elmosolyodva a férfi.
HOZZÁSZÓLÁSOK (0)