A debreceniekkel együtt emlékezett a forradalomra Maléter Pálné, a mártír honvédelmi miniszter özvegye – videóval
Szerző: Dehir.hu | info@dehir.hu Közzétéve: 2018.10.23. 17:01 | Frissítve: 2018.10.24. 10:01
Maléter Pálné szerint minden magyarnak büszkének kell lennie a forradalmárokra, akik szembeszálltak a világ egyik legerősebb hadseregével.
Debrecenben járt Maléter Pálné (született Gyenes Judith), a novemberi harmadik Nagy Imre-kormány honvédelmi miniszterének özvegye. Maléter Pált ugyanazon a napon végezték ki, mint Nagy Imre miniszterelnököt.
Papp László polgármester és Maléter Pálné az ünnepi közgyűlésen (Fotó: Miskolczi János)
A néhai miniszter özvegye is részt vett a debreceni megemlékezésen, ahol ő is koszorút helyezett el az Egyetem téri emlékműnél. Maléter Pálné szerint ha nem emlékeznénk, akkor az fájna a legjobban. Úgy véli:
a huszadik századi magyar történelemnek két nagy eseménye volt: egy nagyon szomorú, és egy olyan, ami felerészben azért rengeteg boldog pillanatot is adott az embereknek. Az előbbi Trianon volt, az utóbbi pedig az 1956-os forradalom, amikor volt négy olyan nap, amikor elhihették az emberek, hogy győztek, ez pedig leírhatatlan nagy boldogságot jelentett számukra.
Mint mondta, nagyon sokat veszített azzal, hogy a férje meghalt, ezt nem lehet feldolgozni, ezen nem lehet túljutni.
Ahogy felidézte, Maléter Pál nagyon emberszerető volt, akik újonnan ismerték meg, rögtön megszerették. Orvosnak készült, s az özvegye szerint nagy kár, hogy nem orvos lett belőle, mert olyan szakemberré vált volna, aki a lényével gyógyít.
- Negyvenévesen halt meg, úgy is hívták a tisztek, hogy az öreg, pedig egyáltalán nem volt idős ember. Nagyon büszke vagyok arra, hogy ez az ember megszeretett engem és a felesége lehettem. Ezalatt a majdnem öt év alatt annyi szépet, jót, annyi segítséget, biztatást, erősítést, szeretetet, szerelmet kaptam, mint más asszonyok néha egy életen keresztül sem. Ezért sem akarom elfelejteni a vele töltött éveket – mondta.
A forradalmi eseményekre nagyon elevenen emlékszik vissza: a férjével október 24-én korán reggel együtt indultak el budai otthonukból gyalog, a személyi gépkocsi már nem ment érte, az utcán a ködben sétálva látták, ahogy ott állnak a szovjet tankok és körülötte nyüzsögnek a katonák. Amikor meglátták őket – Maléter katonai egyenruhát viselt – a szovjetek egyből fegyvert szegeztek rájuk. Beszélt a katonákkal, azt kérdezték tőle, hogyan hagyhatják el a legrövidebb úton a várost, reggel hét órakor menekülni akartak Budapestről.
Maléter Pál hazakísérte a feleségét, és megvárták, amíg a katonák elmennek a közelből. Szerinte nagyon jellemző volt a forradalomra, hogy a „kispuskák, a pesti srácok, a Molotov-koktélok elöl menekül a világ egyik legerősebb szárazföldi hadserege”.
- Talán a legborzasztóbb emlékem, amikor megtudtam, hogy a kivonulási tárgyalások Tökölön, a szovjet támaszponton este tíz órakor folytatódnak. Nem is mondta meg ezt nekem délután, csak este. Nem vagyok egy hisztérikus alkat, de szinte magamból kikelve könyörögtem neki, aki akkor már honvédelmi miniszter volt, hogy ne menjen el késő este a szovjetekhez.
Kicsit fegyelmező hangon rám szól, hogy itt most nem számít se feleség, se család, ki kell mennie oda, akár az élete árán is, mert egy ország várja a segítségét. Hát tényleg az életébe került. Ilyet az ember nem mond, ha hisz azokban, akikkel leül tárgyalni
– emlékezett vissza Maléter Pálné.
November 4-én hajnalban arra ébredt, hogy lövik a várost, a rádióhoz, majd a telefonhoz ugrott és a parlamentet hívta, hogy megtudja, visszaért-e a delegáció. Nagy Imre titkárságán azt kérdezték tőle, hogy hol van, majd felszólították, hogy azonnal menjen el onnan és keressen egy nyugati követséget. Akkor már biztos volt abban, hogy baj van. A Parlamenthez akart menni, mert azt gondolta, ha a férje visszaérkezik, akkor ott fognak találkozni, útközben azonban egy fiatal magyar katonatiszt felvilágosította, hogy nincs tovább, minden hidat elfoglaltak a szovjet tankok, nem lehet megközelíteni a Parlamentet. Végül Maléter Pálné az olaszoknál kért politikai menedékjogot.
A néhai honvédelmi miniszter özvegye úgy fogalmazott, hogy
a huszadik századi magyar történelem legnagyobb tette volt az 1956-os forradalom, amikor egy nép eljutott odáig, hogy nem tűr tovább, inkább belehal, de megpróbál kikeveredni a diktatúrából. Mint mondta, ő nem volt forradalmár, inkább egy aggódó feleség, de ott volt a Bem téren, és élete legnagyobb pillanatait élte át ott.
Rendkívüli történelemórákon rendszeresen elmondja a gyerekeknek, hogy legyenek büszkék, mert magyarok, mert azoknak az ’56-os fiataloknak volt bátorsága szembeszállni egy olyan erős hadsereggel, mint amilyen a szovjet volt.
Megjegyezte, a forradalmárok várták ugyan a segítséget, de arra komolyan senki sem számított, hogy katonai támogatást kapnak bárkitől, ehhez képest még csak politikai segítséget sem küldött senki.
- Ma már tudom, hogy az amerikai elnök megüzente a Szovjetunióban, hogy nem avatkozik be, s azt csinálnak a szovjetek Magyarországon, amit csak akarnak – mondta Maléter Pál özvegye.
HOZZÁSZÓLÁSOK (0)