Mi történne, ha a férfiak is hamarabb elmehetnének nyugdíjba?
Szerző: Dehir.hu | info@dehir.hu Közzétéve: 2015.07.31. 08:05 | Frissítve: 2015.07.31. 09:43
Debrecen – A szakemberek szerint nem biztos, hogy jól jár a nyugdíjrendszer, ha negyven év után a férfiak is elhagynák a munka világát.
A nőkhöz hasonlóan a férfiakat is illesse meg a lehetőség, hogy negyven év munkaviszony után nyugdíjba menjenek – erről kezdeményezett népszavazást Bodnár József, a Vasutasok Szakszervezetének miskolci tisztségviselője magánemberként. A kezdeményezést hitelesítette a Nemzeti Választási Bizottság, így megindulhatott a támogató aláírások gyűjtése. 200 ezer szignó kell ahhoz, hogy az Országgyűlés köteles legyen kiírni a népszavazást. A kezdeményezés mellé állt a Magyar Szakszervezeti Szövetség és a Liga Szakszervezetek is. Tagjaik országszerte gyűjtik az aláírásokat, közben pedig megkezdődött a vita arról, hogy elbírná-e a nyugdíjrendszer, ha a férfiak negyven év munka után nyugdíjba vonulhatnának.
Gáll József közgazdász a Debrecen Televízió Köz-Ügy című műsorában elmondta, elvi kérdés, hogy a nyugdíjbiztosítás területén megkülönböztetjük-e a nőket és a férfiakat. Emlékeztetett, hogy az elmúlt egy évtized során elindultak olyan mozgalmak Európában, melyek az ilyen jellegű megkülönböztetés ellen emeltek szót. Szerinte nem logikátlan, hogy felvetődik a férfiak korai nyugdíjazásával kapcsolatos kérdés, de ez inkább a nyugdíjkassza szempontjából lehet érdekes. Mint mondta, a probléma azzal van, hogy ad hoc módon belenyúlnak a rendszerbe, viszont átfogóan nem nézik meg, milyen következményei lehetnek egy ilyen döntésnek.
Czibere Ibolya szociológus szerint nem az a lényeg, hogy mi a fair, a társadalombiztosítás nem az igazságosságot, hanem a szolidaritás fogalmát ismeri.
- A rendszerben korábban több korkedvezményes ellátást lehetett igényelni, a veszélyeztetett munkakörben dolgozók mehettek korábban nyugdíjba, a gazdasági kényszerek okozta változásokkal együtt ezek azonban megszűntek, a nőké viszont megmaradtak. Ez borítja fel a szolidaritás elvét és adódik ebből a kérdés, hogy a nők jogosan mehetnek-e negyven év munkaviszony után nyugdíjba – mondta.
Hozzátette a nők korai nyugdíjazásának alapgondolata az volt, hogy mivel ők a általánosságban a férfiakhoz képest alacsonyabb jövedelműek, ezért hamarabb kikerülnek a munkaerőpiacról és helyettük fiatalabbak léphetnek be, emellett a gyermekfelügyelet is jobban megoldott, így kevesebb bölcsődét, óvodát kell fenntartani. A szociológus szerint azonban mindez nem sikerült úgy, ahogy azt eltervezték.
- Ha egyénileg nézzük, akkor a férfiak és a nők szempontjából is egy diszkriminatív helyzet alakult ki, ha a tágabb társadalmi célokat figyeljük, akkor lehet találni olyan indokot, ami alapján a nők negyven év munkaviszony utáni nyugdíjazása mellett döntött a kormányzat. Ha viszont a férfiak is hamarabb mennek nyugdíjba, akkor egy jelentős befizető réteg kerül ki a munkaerőpiacról. Ezzel együtt viszont nem lehet kijelenteni, hogy több lesz a nyugdíjas, mint a kereső. A társadalombiztosítás egy olyan kockázatkezelő közösség, amelyben mindenkinek részesednie kell a befizetett javakból, ugyanolyan jogokkal veszik igénybe mint mások, azok is, akik esetleg többet vagy kevesebbet dolgoztak, többet vagy kevesebbet fektettek be a rendszerbe – hallhattuk a szakembert.
Hozzátette, a magyar nyugdíjasok nem szegények, de ha a nő egyedül marad, akkor kevesebb pénzből kell megélnie, a nők nyugdíja 13 százalékkal, körülbelül 16 ezer forinttal alacsonyabb havonta. Elmondta, Magyarországon az eddig nyugdíjba vonult nők jelentős része a mezőgazdaságban dolgozott, ahol a minimális nyugdíjösszeg 28 ezer forint, a férj nyugdíjával kiegészítve ennyi pénz is elég volt, de amikor a férfi halálával ez a helyzet megváltozik, jelentős leszakadás tapasztalható, ilyenkor a nők különösen veszélyeztetetté válnak.
Gáll József közgazdász szerint rövid távon finanszírozható az, hogy a férfiak is hamarabb nyugdíjba mehessenek, ez évente körülbelül 200 milliárd forint körüli plusz kötelezettséget jelent a nyugdíjkasszának, de kérdés, hogy egyensúlyba lehetne-e hozni ezt, ha a nyugdíjak ezzel együtt csökkennek. Mint mondta, a kötelező magánnyugdíjpénztárak azért voltak hasznosak, mert ez tőkésebb rendszer volt, melyben sokkal könnyebb megteremteni azt, hogy bárki hamarabb kilépjen a munka világából, ő maga dönthette el, meddig akar dolgozni. Ezt állami rendszerben is meg lehet valósítani, de az emberek nem biztos, hogy élnek a korai nyugdíjazás lehetőségével, ha ezzel néhány százalékot veszítenek a pénzükből.
A szakember megjegyezte, a jelenlegi járulékbefizetések fedezik ugyan a nyugdíjkassza kötelezettségét, de a fejlett országokhoz képest hazánkban sokkal kevesebben tartják el a rendszert.
Czibere Ibolya szerint óriási hullámvölgyek és hullámhegyek vannak a magyar rendszerben. Azok akik 2013 és 2020 között nyugdíjba mennek, az ötvenes években születtek, ők mintegy 190 ezren voltak, s ha kilépnek a rendszerből, helyettük - mivel jóval kevesebb gyerek születik most, mint akkoriban - csupán hetvenezer fiatal lép be a munka világába, tehát csökken a járulékot befizetők száma.
- Ha a nők 29 éves koruk előtt nem szülnek gyereket, akkor maximum 70 ezer gyermek fog világra jönni. A nyugdíjak összegének csökkentésével, a korhatár emelésével próbálják stabilizálni a rendszert, de ezek nem vezetnek komoly eredményekre. Mesterségesen belenyúltak a demográfiai folyamatokba a szocializmus idején, a helyzet azonban megváltozott, de az emberek nem változtak hozzá. Az állam a magánnyugdíjpénztárak megszüntetése után pillanatnyilag megoldotta a problémát, ám ezzel együtt az öngondoskodás intézménye is eltűnt, mely levette az állam válláról a terhet – hangsúlyozta a szociológus.
Czibere Ibolya, hozzátette, az is komoly problémát jelent, hogy a fiatal, 35 éves korosztályon belül körülbelül 300-350 ezren már külföldön dolgoznak, többségük jól képzett szakmunkás, s ha ezt a tömeget itthon lehetne alkalmazni, akkor a foglalkoztatottság javításával a nyugdíjrendszer is stabilizálódna. A szakember úgy véli, ezek a számok azonban tovább romlanak, a fiatalok közötti kutatások azt mutatják, hogy több mint 50 százalékuk fontolgatja a külföldre költözést. Szerinte az is ront a helyzeten, ha egy 30 éves fiatalember a szüleivel lakik, s ez megakadályozza a karrierépítést, ezáltal pedig a jövedelemszerzést. Mint mondta, a kistelepülésen élő fiatal bezárkózik a saját családja körébe, a településére. Szerinte eleinte keresik a boldogulást, de aztán bezárul körülöttük a világ, nem látják a lehetőségeket, csak akkor tudnak változtatni, ha jelentősen eltávolodnak a saját környezetüktől. A szociológus szerint az iskolázottság segíthet ebben, de az alacsony végzettségű fiatal önmagát sem biztos, hogy el tudja tartani, így a társadalombiztosítási rendszerben sem képes szerepet vállalni. Kiemelte, a befizetéseik nagysága sokkal kevesebb lesz, mint amennyire szükség van.
A Debrecen Televízió a témában megszólaltatta a Gaskó Istvánt, a Liga Szakszervezetek elnökét is, aki elmondta, a férfiak korai nyugdíjaztatása miatt a nyugdíjkasszánál évente jelentkező plusz 200 milliárd forint pluszterhet a fekete- és a szürkegazdaság fehérítésével teremtenék elő.
- Öt-hat ezer milliárd forint keletkezik a fekete- és a szürkegazdaságban; a feketén kifizetett bérek, be nem szedett adók gyakorlatilag bőven fedeznék ezt a többletköltséget a nyugdíjkasszában - nyilatkozta szakszervezeti vezető.
Pósán László országgyűlési képviselő szerint a férfiak negyven év munkaviszony utáni nyugdíjazása a jelenlegi kedvező foglalkoztatási mutatók felborulásához vezetne és akár a nyugdíjkassza összeomlását is okozhatja. Emiatt az idősek ellátása drasztikusan csökkenne.
- Én azt hiszem, hogy harminctól ötven százalékig terjedően többé-kevésbé lehet kalkulálni azt, hogy mennyivel csökkenne a meglévő nyugdíjak összege akkor, ha a másik oldalon megnőne a nyugdíjasok aránya – mondta a politikus.
HOZZÁSZÓLÁSOK (0)